Sáng nay ngày 27/11/2014 tại Khu di tích Lịch sử Truông Bồn, Ban Quản lý Khu di tích phối hợp với Sở Giao thông Vận tại tỉnh Nghệ An; Huyện ủy Nam Đàn và thân nhân gia đình  Anh hùng Liệt Sỹ Hoàng Kim Giao tiến hành bàn giao các kỷ vật của Anh hùng Liệt Sỹ Hoàng Kim Giao.Tham gia và chứng kiến hoạt động có đồng chí Phạm Xuân Quang - Phó Bí thư Thường trực Huyện ủy Nam Đàn; Đồng chí Phan Văn Bình - Phó Giám đốc Ban Quản lý Dự án Công trình Giao thông, Sở Giao thông- Vận tải tỉnh Nghệ An; đồng chí Chu Vĩnh Hiệp - Giám đốc Ban Quản lý Khu di tích và chị Hoàng Liên Thái  là em gái ruột của Anh hùng Liệt Sỹ Hoàng Kim Giao đến từ Thành phố Hải Phòng.

       Anh hùng Liệt sỹ Hoàng Kim Giao sinh năm 1942 tại phường Vạn Sơn, quận Đồ Sơn, Thành phố Hải Phòng. Năm 1960, anh nhập ngũ và là Trung đội trưởng Tiểu đoàn 1 thiếu sinh quân. Năm 1961 anh được quân đội gửi sang học chuyên ngành vật lý chất rắn Trường ĐH Tổng hợp Hà Nội. Năm 1965, sau khi tốt nghiệp khóa học, anh về công tác tại xưởng quân giới, phụ trách kỹ thuật ra đa. Tiếp đó anh được cử đi học và tốt nghiệp chuyên ngành vô tuyến điện, Trường Đại học Bách khoa . Trong thời gian này anh học thêm được các thứ tiếng Anh, Pháp, Nga bên cạnh tiếng Hoa đã thông thạo. Nửa cuối năm 1968, không quân Mỹ đánh phá ác liệt chiến trường khu IV, ngày 29.9, Viện Kỹ thuật quân sự cử ngay một đoàn 6 người do Anh Hoàng Kim Giao làm đoàn trưởng vào nghiên cứu, thu thập khí tài và hướng dẫn phá bom từ trường, đảm bảo thông suốt cho các tuyến đi. Tại trọng điểm bến phà Linh Cảm, huyện Đức Thọ, tỉnh Hà Tĩnh Anh  Hoàng Kim Giao đã hóa giải quả bom từ trường nằm dưới đáy sông bằng những thiết bị đơn giản, đảm bảo thông suốt cho cung đường sau gần 10 ngày ách tắc, hơn 500 chuyến xe dừng lại bên bờ mà không tiếp tục được hành trình vào Nam.

            Sau một thời gian thu thập khí tài, nghiên cứu, đoàn nghiên cứu của Viện Kỹ thuật quân sự quay trở ra Hà Nộii. Ngày 29 tháng 12 năm 1968, khi qua địa phận xã Nam Hưng, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An, ông được chính quyền và người dân nhờ phá quả bom từ trường tại khu vực khe Diêm, xã Nam Hưng. Sáng ngày 30 tháng 12 năm 1968, Anh Hoàng Kim Giao giành nhiệm vụ phá bom từ chiến sĩ của mình là Phạm Ngọc Cư vì anh này mới có con nhỏ. Anh Hoàng Kim Giao đã ôm bộc phá lên núi, tuy nhiên sau 4 lần nổ bộc phá quả bom vẫn không suy suyển do nó được cắm sâu vào đất. Khi chiến sĩ lái xe Lương Văn Tín (quê Thái Bình) đưa bộc phá lên, chỉ cách vị trí của Hoàng Kim Giao và quả bom ít bước chân thì quả bom phát nổ. Hai chiến sĩ hi sinh mà không tìm thấy thi thể. Khi đó, anh Hoàng Kim Giao tròn 26 tuổi. Cho đến khi qua đời ông đã phá được 32 quả bom nổ chậm và 40 quả bom từ trường .

            Sau khi anh  Hoàng Kim Giao hy sinh, nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa truy tặng ông Huân chương Chiến công hạng Nhì; Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam truy tặng anh Huân chương Chiến công giải phóng hạng Ba; Viện Kỹ thuật Quân sự ghi tên anh trong nhóm kỹ sư tham gia công trình "Nghiên cứu chống phá thủy lôi từ tính và bom từ trường đảm bảo giao thông những năm 1967-1972". Năm 1996, công trình khoa học này được trao  Giải thưởng Hồ Chí Minh về khoa học kỹ thuật đợt 1 năm 1996. Năm 2009, anh được Chủ tịch nước truy tặng danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân.

             Để ghi nhận những công lao và sự hy sinh anh  dũng của Anh hùng Liệt sỹ  Hoàng Kim Giao, tháng 7 năm 2005, tại khu vực anh hi sinh, chính quyền địa phương và gia đình đã lập ngôi mộ đôi cho 2 người chiến sĩ. Hai ngôi mộ chỉ cách khu mộ các Anh hùng Liệt sĩ TNXP Truông Bồn chưa đầy 1 km. Họ hi sinh chỉ cách nhau 2 tháng. Ngày 14 tháng 7 năm 2013, tỉnh Nghệ An khánh thành đền thờ các các Anh hùng- Liệt sỹ đã hy sinh trên cung đường huyền thoại Truông Bồn, Anh hùng Liệt sỹ Hoàng Kim Giao cũng được dựng tượng đồng đặt thờ trong đền thờ cùng với 13 Anh hùng Liệt sỹ TNXP "Tiểu đội thép" Đại đội 317 - Đội 65 - Tổng đội TNXP chống Mỹ cứu nước tỉnh NGhệ An.

            Anh hùng Liệt sỹ Hoàng Kim Giao là đề tài của một số cuốn sách như Sống yêu thương và dâng hiến (tập hợp những lá thư của ông với vợ) (2005) , Hoàng Kim Giao chân dung một cuộc đời(2007) cùng bộ phim Để lại mùa xuân của Điện ảnh quân đội . Tại lễ bàn giao các kỷ vật của anh, thay mặt cho gia đình chị Hoàng Liên Thái ém gái ruột của anh đã bàn giao cho Ban Quản lý Khu di tích Lịch sử Truông Bồn các bức ảnh ghi lại khoảnh khắc tham gia học tập, lao động, chiến đấu, hy sinh của anh và các quyển sách của các tác giả đã viết về cuộc đời, sự nghiệp, tên tuổi của anh. Tất cả các kỷ vật của anh sẽ được trưng bày tại Nhà truyền thống  Khu di tích Lịch sử Truông bồn sau khi hoàn thành và đưa vào sử dụng phục vụ nhân dân và khách tham quan.

MC