Cao Ngọc Hoà (Đoàn viên)
Sinh năm: 1948
Mất ngày: 31-10-1968
Quê quán: Diễn Lộc - Diễn Châu

     Cao Ngọc Hòa sinh ngày 1 tháng 1 năm 1948, quê xã Diễn Lộc, Diễn Châu, Nghệ An. Đi thanh niên xung phong năm 1965, hi sinh năm 1968, tròn 20 tuổi, có vợ sắp cưới là Nguyễn Thị Tâm, cả hai cùng hi sinh trên mặt đường trong một trận bom tọa độ ném xuống dốc Kỳ Lợn, Truông Bồn. Hòa bố mất sớm, có ba anh em, Lợi là anh cả, sau Hòa là Hợp, em gái, lấy chồng trong xã, Nhà Hòa trước ở trong xóm Vĩnh Xuân, đông vui gần đường cái, gần chợ. Năm 1966, chiến tranh, xã vận động một số gia đình di dân vào trong rú. Thế là gia đình Hòa đi. Từ trong làng vô rú xa đến năm, sau cây số. Đường đi là bờ ruộng. Độ vài chục gia đình vô dựng nhà theo chân rú Bạc, rú Mụa, gần ruộng, gần rú nhưng heo hút, xa vắng. Sau rú Bạc, rú Mạu là đất Nghi Lộc, huyện khác. Xuôi theo hướng núi sẽ gặp Cầu Cấm đêm ngày không lúc nào ngớt tiếng bom và tiếng đại bác câu từ ngoài biển vô.

      Hòa chưa học hết lớp 7 trường làng thì đi thanh niên xung phong thuộc đại đội 304, Diễn Châu. Làm hết phà phương Tích rồi đến cầu Cấm. Hồi làm ở cầu cấm, bom thả tối mắt tối mũi. Có hôm, nuôi quân gánh cơm ra mặt đường cho mọi người ăn. Gánh cơm đặt ở chỗ đất bằng, chờ một người lên để chia cơm ăn thì một quả bom từ trường hay nổ chậm gì đó nó nằm ở đâu đó không ai biết, tự nhiên phát nổ. Cả gánh cơm bay mất. May mọi người chưa ai lên. Hòa được bổ sung về đại đội 317, khi đại đội 317 về Truông Bồn.

      Hòa quen Tâm cũng trên mảnh đất Truông Bồn nhiều bom đạn và khốc liệt này. O gái Yên Thành vùng lúa, nền nã, chỉn chu và chịu khó. Khi Tâm sau buổi làm, nhặt những chiếc giành tre khiêng đất, xếp gọn lại, làm cho chàng trai nhà nghèo để ý. Ánh mắt bất chợt ấy đã làm Tâm bối rối, ngượng nghịu, tim Tâm đập rộn ràng. Thế rồi những ngày sau đó là vài câu hỏi thăm, rồi đến một cái chạm nhẹ như vô tình trong căn hầm chỉ có hai người chờ cho qua trận bom. Sự để ý tăng dần và cũng được đền đáp. Họ lặng lẽ yêu nhau trong những ngày vật lộn với bùn đất, với mặt đường, Trong khói bom, cả trong thời khắc cái chết có thể cận kề. Cho đến khi Tâm hoành thành nhiệm vụ, hết nhiệm kỳ và Hòa cũng hết nhiệm kỳ được ra quân về đi học lái xe thì họ mới báo cáo đơn vị và công khai với bạn bè. Ai cũng mừng cho họ. Đơn vị lấy làm tiếc vì trong giai đoạn căng thẳng, không thể cử người về tổ chức đám cưới cho hai người được. Tuy nhiên, mọi sự cũng đã được sắp xếp đầy đủ và đâu vào đó cả. 

     Ngày 30 tháng 10, Tâm và Hòa sẽ giải quyết tất cả thủ tục ra quân, tối hôm ấy đơn vị liên hoan chia tay. Sáng 31 tháng 10, họ sẽ từ Truông Bồn về quê Tâm là xã Hợp Thành, ở đó đã có gia đình Hòa từ Diễn Lộc lên. Lễ ăn hỏi được hai gia đình tiến hành vào ngày hôm ấy.

      Trong khi Tâm và Hòa còn một ngày cuối cùng ở Truông Bồn chưa về được thì ở nhà hai gí đình vẫn tiến hành lễ ăn hỏi. Phía gia đình anh Hòa hôm ấy, dưới Diễn Lộc lên có hai người, mẹ và anh trai anh Hòa, tên là Lợi. Đường sá thời chiến, đi từ sáng mãi đến gần trưa, hai người mới tới nhà gái. Lễ ăn hỏi thời buổi bao cấp cũng đơn giản, có trầu cau, rượu và bánh tày. Hai bên thưa chuyện với nhau về lễ ăn hỏi, kiêm luôn lễ xin dâu, còn đám cưới tiến hành vào ngày mai hay ngày kia còn tùy vào hai đứa trở về. Theo lời hẹn của Hòa và Tâm thì khoảng trưa ngày 10 tháng 9 âm lịch là có mặt ở Hợp Thành, nhà bố mẹ Tâm. Gia đình Tâm lưu mẹ con anh Lợi lại ở chơi một ngày, thời chiến đi lại khó khăn, không mấy khi thông gia được gặp nhau.

    Khoảng 6 giờ sáng hôm sau, mẹ con anh Lợi xin phép thông gia ra về sớm để tránh máy bay. Đúng lúc ấy có một loạt bom nổ rền rất gần, rung cả mặt đất, bố Tâm nói bom lại đánh Truông Bồn. Mà không một ai ngờ rằng đôi trai gái mà họ sẽ làm đám cưới nay mai đây, đã hi sinh cả trong loạt bom khủng khiếp ấy. Tâm thì không còn tí thịt xương nào, bay luôn theo khói bom. Còn Hòa, khi anh em bạn bè đơn vị bới dưới hố bom lên thi thể vẫn còn ấm, bên cạnh Đinh Thị Vinh nhưng cả hai đều không cứu được